Bu yılın başlarında GRAVITY ve VLT üzerindeki başka bir aygıt olan SINFONI aynı ekibin Sagittarius A*’nın aşırı güçlü kütleçekim alanından yakın geçiş yapan S2 adlı yıldızın hassas ölçümünü yapabilmelerini sağlamış ve bu tür bir uç ortamda Einstein’ın genel göreliliği tarafından tahmin edilen etkilerin ilk kez ortaya çıktığını gözler önüne serilmiştir. S2’nin yakın geçişi sırasında güçlü kırmızı-ötesi ışınım da gözlenmiştir.
“S2’yi yakından takip ediyorduk, ve tabi ki gözümüz her zaman Sagittarius A* üzerindeydi,” diye açıklıyor Pfuhl. “Gözlemlerimiz sırasında karadelik etrafından üç parlak ışıma görecek kadar şanslıydık — şansımız oldukça yaver gitti!”
Karadeliğe yakın yüksek enerjiye sahip elektronlardan yayılan bu salma göze çarpan üç parlak ışıma şeklinde görülürken, dört milyon güneş kütlesine sahip bir karadeliğe yakın görüngede dolanan sıcak noktaların teorik tahminleriyle tam olarak eşleşmektedir [4]. Işımaların Sagittarius A*’ya yakın yörüngede dolanan sıcak gazdaki manyetik etkileşimlerden kaynaklandığı düşünülüyor.
Çalışmayı yürüten Almanya, Max Planck Yer-ötesi Fiziği Enstitüsü’nden (MPE) Reinhard Genzel şu açıklamayı yapıyor: “Bu her zaman hayal ettiğimiz bir projeydi ancak bu kadar erken bir şekilde gerçekleşeceğini umut edemiyorduk.” Sagittarius A*’nın bir süper-kütleli karadelik olduğuna dair uzun süredir devam eden varsayımlarına karşılık Genzel “sonuçlar büyük kütleli karadelik paradigmasının ses getirecek bir doğrulaması oldu.” diyor.
Notlar
[1] Bu araştırma Max Planck Yer-ötesi Fiziği Enstitüsü (MPE), Paris Gözlemevi, Grenoble Alpleri Üniversitesi, CNRS, Max Planck Gökbilim Enstitüsü, Cologne Üniversitesi, Portekiz Astrofizik ve Kütleçekim Merkezi ile ESO tarafından gerçekleştirilmiştir.
[2] Rölativistik hızlar oldukça yüksek değerlere sahip olup Einstein’ın Görelilik Teorisi’ndeki etkilerin öne çıktığı durumlardır. Sagittarius A* etrafındaki yığışma diskindeki gaz ışık hızının % 30’u kadar hızla gitmektedir.
[3] GRAVITY Max Planck Yer-ötesi Fiziği Enstitüsü (Almanya), Paris Gözlemevi LESIA – PSL/CNRS/ Sorbonne Üniversitesi, Paris Diderot ve Grenoble Alpleri Üniversitesi IPAG, CNRS (Fransa), Max Planck Gökbilim Enstitüsü (Almanya), Cologne Üniversitesi (Almanya), Astrofizik ve Kütleçekimi Merkezi (Portekiz) ve ESO’dan oluşan bir işbirliği ile geliştirilmiştir.
[4] Güneş kütlesi gökbilimde kullanılan bir birimdir. Kendi yıldızımız Güneş’in kütlesine eşit olup değeri 1.989 × 1030 kg’dır. Yani Sgr A*’nın kütlesi Dünya’nın 1.3 trilyon katından fazladır.
0 yorum:
Yorum Gönder