Avrupa-Rusya ortak girişimi “ExoMars”, 14 Mart 2016’da, Rusların taşıyıcı Proton-M roketi ile Mars yolculuğuna başladı…
Proton-M roketinin taşıdığı iki robot araçtan biri olan TGO (Trace Gas Orbiter) Mars yörüngesinde dolanırken, ikinci araç olan “Schiaparelli” Mars yüzeyine bir “Gezgin” (Rover) indirecek…Avrupa-Rusya ekibi, ExoMars programının ikinci aşamasında Marsa 2018’de gönderilecek “derin-delici robot”la, Marsta yaşam izi araştıracak…
Son yirmi yılda gerçekleşen Mars araştırmalarında NASA Ruslara karşı önemli bir üstünlük sağlamıştı… Sovyetler başarısız kalan Marsa gitme teşebbüslerinden sonra, Mars araştırmalarından bir süre uzak durmaktaydılar… Rusyanın 2011’deki son teşebbüsü olan, Marsın uydusu Phobos’a robotik-araç gönderme denemesi (Phobos-Grunt) de başarısız kalınca, NASA (ABD) Marsın tek hakimi durumuna geçmişti… Yine de, Marsa araç indirmede ABD’nin başarısız kaldığı teşebbüsleri de oldu… Ancak, başarıyla indirilen “gezginlerin” beklenenden çok uzun süre görev yapmayı başarmış olmaları NASA’ya yeterince puan kazandırdı…!
Bu arada, uzay araştırmalarında-biraz-geriden gelen Avrupa, ABD ile arayı kapatmada kararlı görünüyor…! Venüse gönderdiği Venus Express ile birlikte, Marsa 2003 yılında gönderdiği yörünge aracı “Mars Express” oldukça başarılı oldu…
İşler yolunda giderse, TGO ve Schiaparelli, Marsa yaklaşırken, 16 Ekim 2016’da birbirinden ayrılacak… TGO Marsın 400 kilometre yukarısından dolanacağı bir yörüngeye yerleşecek… İniş aracının ise, 19 Ekim 2016′da Mars yüzeyine inmesi bekleniyor…
TGO, Aralık 2017’de başlayacağı dört-yıl süreli araştırma görevleri kapsamında, Marsın yüzeyini ve atmosferini araştıracak…Bu araç, esas olarak, Mars yüzeyinde metan ve onun bozunmasıyla oluşan ürünleri (degradation products) araştıracak… Metan, esas itibariyle organizmalar tarafından üretilen bir gaz…. Ancak, metan jeolojik süreçlerle de üretebiliyor… Metanın varlığı ve bolluğu canlı organizma izinin sürülmesini sağlayabilir…!
TGO, Mars yüzeyine 2018’de indirilmesi planlanan aracın iniş bölgesi için karar makamlarına fotoğraf desteği de sağlayacak; gezgin ile Dünya arasında iletişimi de sağlayacak… TGO, Mars yüzeyinin bir metre kadar altında su buzu tabakası araştırmaları da yapacak…
Schiaparelli’nin Mars yüzeyinde, bataryaları enerjisini tüketinceye kadar, birkaç günle sınırlı bir süre görev yapması bekleniyor… Bu aracın gönderilme amacı bilimsel araştırmadan ziyade Mars atmosferine giriş, alçalma ve iniş teknolojilerinin denenmesi… Mars yüzeyinde esas araştırmaların daha sonraki dönemde gönderilecek araçla gerçekleştirilmesi bekleniyor…
ESA (Avrupa Uzay Ajansı) ExoMars görevini daha önce NASA’yla birlikte gerçekleştirmeyi planlamıştı… Ancak, bütçe kısıtlamaları sebebiyle, NASA 2012’de bu programdan geri çekilmişti…! (NASA, benzer araştırmalar için Marsa kendi aracını 2020’de göndermeyi planlıyor…)
ExoMars programında NASA’nın yerini alan Roscosmos (Rusya Uzay Ajansı), her iki fırlatma için gereken Proton-M roketlerine ilave olarak, 2018’de indirilecek platformu ve bazı bilimsel araştırma ekipmanını sağladı/sağlayacak…
0 yorum:
Yorum Gönder